Nghiên cứu sự tác động của hệ thống đề xuất trí tuệ nhân tạo (AI recommendation system) đến xu hướng sử dụng Tiktok: Bằng chứng thực nghiệm từ người dùng trên địa bàn Tp.HCM

Abstract

Hệ thống đề xuất trí tuệ nhân tạo là một phần quan trọng trong ứng dụng TikTok, nó phân tích dữ liệu người dùng và gợi ý nội dung tương tự để tăng tính năng tương tác. Nhưng những nhân tố tác động của hệ thống đề xuất trí tuệ nhân tạo là những nhân tố nào? Vì thế, mục đích của nghiên cứu được thực hiện nhằm “xác định và đánh giá các nhân tố tác động của hệ thống đề xuất trí tuệ nhân tạo (AI Recommendation System) đến xu hướng sử dụng TikTok của người dùng trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh.” Phương pháp nghiên cứu được sử dụng bao gồm định tính nhằm điều chỉnh và xây dựng thang đo sơ bộ về các biến nghiên cứu và định lượng nhằm kiểm định mô hình nghiên cứu. Dữ liệu nghiên cứu được thu thập thông qua hình thức khảo sát trực tuyến 301 người dùng TikTok ở nhiều độ tuổi, trình độ học vấn khác nhau. Dữ liệu được kiểm tra và chọn lọc phù hợp với mục tiêu nghiên cứu, sau đó sử dụng kỹ thuật thống kê phân tích tương quan và hồi quy để đánh giá mô hình và giả thuyết nghiên cứu. Kết quả phân tích cho thấy, có 3 nhân tố chính tác động đến sự thuyết phục của hệ thống đề xuất trí tuệ nhân tạo là sự tự quy kết của đề xuất cá nhân hóa, nhận thức về sự minh bạch đối với hệ thống đề xuất, nhận thức về sự tin cậy đối với hệ thống đề xuất. Cả 3 nhân tố đều có mối quan hệ tích cực với sự thuyết phục của hệ thống đề xuất trí tuệ nhân tạo. Giá trị của nghiên cứu mang lại những hiểu biết cơ bản về cơ chế vận hành của AI Recommendation System về việc tạo ra các nội dung dựa trên sở thích, hành vi của người dùng. Tập trung vào TikTok giúp nghiên cứu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc triển khai AI một cách hiệu quả, có trách nhiệm, tạo điều kiện cho người dùng tự quyết định và thúc đẩy môi trường trực tuyến đa dạng và lành mạnh. Những hạn chế của nghiên cứu là hiện tại dựa trên phương pháp chọn mẫu thuận tiện có thể có nhược điểm, như không đảm bảo tính đại diện hoàn toàn cho toàn bộ người dùng TikTok. Do đó, kết quả của nghiên cứu này cần được hiểu là một cái nhìn tổng quan và có thể không áp dụng cho tất cả người dùng.