Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng kiểm toán báo cáo tài chính tại các doanh nghiệp niêm yết trên Thị trường Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh

Abstract

Kiểm toán có vai trò quan trọng trong việc kết nối giữa nhà đầu tư/ chủ nợ với doanh nghiệp, là một nghề nghiệp đặc biệt, sự tồn tại và phát triển vì niềm tin của công chúng, mang lại giá trị cho công chúng (những nhà đầu tư). Chính vì vậy chất lượng kiểm toán là một vấn đề được đặt lên hàng đầu để bảo vệ uy tín nghề nghiệp trước xã hội. Các nghiên cứu trước đây cho thấy rằng, chất lượng kiểm toán bị ảnh hưởng bởi kiểm soát chất lượng bên trong; nhiệm kỳ kiểm toán; giá phí dịch vụ kiểm toán; năng lực của kiểm toán viên; tính chính trực của kiểm toán viên. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện tại, các doanh nghiệp đang gặp khó khăn do suy thoái kinh tế toàn cầu, đại dịch Covid 19, liệu các nhân tố tác động đến chất lượng kiểm toán có bị thay đổi. Chính vì vậy tác giả lựa chọn đề tài “Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng kiểm toán báo cáo tài chính tại các doanh nghiệp niêm yết trên thị trường chứng khoán thành phố Hồ Chí Minh” làm luận văn thạc sĩ của mình. Nhằm giải quyết mục tiêu nghiên cứu về xác định các nhân tố và đo lường mức độ tác động của chúng đến chất lượng kiểm toán báo cáo tài chính tại các doanh nghiệp niêm yết trên thị trường chứng khoán thành phố Hồ Chí Minh, luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu hỗn hợp gồm nghiên cứu định tính và định lượng. Trước hết từ việc đề xuất mô hình và thang đo nghiên cứu, tác giả tiến hành thảo luận chuyên gia nhằm xác định mô hình nghiên cứu chính thức và thang đo đo lường các khái niệm nghiên cứu chính thức trong mô hình. Tiếp đó, sử dụng phương pháp nghiên cứu định lượng, dữ liệu được thu thập bằng bảng câu hỏi khảo sát và xử lý dữ liệu bằng phần mềm SmartPLS, kết quả nghiên cứu xác định có 5 nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng kiểm toán báo cáo tài chính tại các doanh nghiệp niêm yết trên thị trường chứng khoán thành phố Hồ Chí Minh gồm kiểm soát chất lượng bên trong; nhiệm kỳ kiểm toán; giá phí dịch vụ kiểm toán; năng lực của kiểm toán viên; tính chính trực của kiểm toán viên. Trong đó nhân tố Năng lực của kiểm toán viên có ảnh hưởng mạnh nhất và nhân tố kiểm soát chất lượng bên trong có mức ảnh hưởng yếu nhất. Cuối cùng, nghiên cứu đề xuất một số các hàm ý nghiên cứu liên quan đến từng nhân tố nhằm nâng cao chất lượng kiểm toán báo cáo tài chính tại các doanh nghiệp. Bên cạnh đó, mặc dù giải quyết được những mục tiêu nghiên cứu đã đặt ra, tuy nhiên đề tài này vẫn còn những hạn chế nhất định, từ đó, mở ra hướng nghiên cứu tiếp theo của đề tài.