Các yếu tố ảnh hưởng đến ý định mua ô tô điện của khách hàng tại Thành phố Hồ Chí Minh

Abstract

Ô tô điện, với mục tiêu bảo vệ môi trường và là phương tiện dần thay thế ô tô sử dụng động cơ đốt trong trong tương lai đã không còn xa lạ đối với người tiêu dùng hiện nay. Thực tế, trên thế giới có rất nhiều nghiên cứu liên quan đến ý định mua và áp dụng ô tô điện như tại Trung Quốc, Na-uy, Ấn Độ, Malaysia, Đài Loan, … nhưng tại Việt Nam, một thị trường ô tô hứa hẹn đang phát triển có rất ít nghiên cứu về ý định mua ô tô điện trong các năm gần đây. Điều này nảy sinh một tiền đề về cách áp dụng những thành tựu từ các nghiên cứu này vào bối cảnh thị trường Việt Nam hiện tại. Ngoài ra, sự hiện diện của các kết quả xung đột và sự không nhất quán giữa các nghiên cứu cũng đang thúc đẩy tác giả mở rộng phạm vi đề tài nghiên cứu này. Nghiên cứu nhằm xác định các yếu tố tác động đến ý định mua ô tô điện của người tiêu dùng tại Tp.HCM. Nghiên cứu này không chỉ đánh giá tác động của thái độ, nhận thức kiểm soát hành vi và chuẩn mực chủ quan, mà còn phân tích tính đổi mới cá nhân ảnh hưởng đến ý định mua ô tô điện của khách hàng tại thị trường Tp.HCM cũng như cả Việt Nam tổng quan. Nghiên cứu đã mở rộng lý thuyết kết hợp về hành vi có kế hoạch và mô hình chấp nhận công nghệ (C-TAM-TPB) bằng cách thêm vào bốn biến thể, bao gồm giá cả, nhận thức rủi ro, tự nhận thức về môi trường và rào cản cơ sở hạ tầng. Với 251 câu trả lời có giá trị đã được thu thập từ người tiêu dùng qua hình thức trực tuyến và khảo sát trực tiếp để tiến hành phân tích. Phương pháp bình phương nhỏ nhất từng phần (PLS-SEM) đã được tác giả ứng dụng để đánh giá mô hình nghiên cứu và kiểm định các giả thuyết. Kết quả đã phát hiện những yếu tố quan trọng như tính đổi mới cá nhân, thái độ, chuẩn mực chủ quan, giá trị giá cả và rào cản cơ sở hạ tầng đều có tác động cùng chiều tới ý định mua ô tô điện. Trái lại, tự nhận thức về môi trường lại có tác động ngược chiều. Ngoài ra, kết quả cũng phát hiện không có mối liên hệ ý nghĩa thống kê giữa nhận thức kiểm soát hành vi, nhận thức rủi ro và ý định mua ô tô điện. Mặt khác, đề tài còn có một số hạn chế như số mẫu khảo sát khiêm tốn, phạm vi nghiên cứu hạn chế, và thiếu sự tính đến biến kiểm soát trong mô hình. Những hạn chế này có thể tạo cơ hội cho nghiên cứu tiếp theo để mở rộng và bổ sung kiến thức về ý định sử dụng ô tô điện của người tiêu dùng tại thị trường Việt Nam.