Các nhân tố ảnh hưởng tới rủi ro tài chính trong hoạt động của doanh nghiệp: nghiên cứu các doanh nghiệp ngành thương mại - dịch vụ trên thị trường chứng khoán Việt Nam

Abstract

Toàn cầu hoá, hội nhập kinh tế quốc tế và tự do hoá thương mại đòi hỏi các doanh nghiệp cần phải có những thay đổi kịp thời để thích ứng với bối cảnh mới, đó là tìm kiếm cơ hội kinh doanh, học kết nối trong sự cạnh tranh, học cách huy động và sử dụng vốn, học thói quen đồng hành cùng chính phủ, học đối thoại pháp lý,….Việt Nam là nước đang phát triển, do đó thị trường tài chính tiền tệ có nhiều biến động tác động rất lớn đến hoạt động tài chính của doanh nghiệp. Các doanh nghiệp gặp khó khăn trong quá trình huy động vốn từ thị trường tài chính, tiền tệ, rủi ro từ biến động tỷ giá, rủi ro lãi suất, lạm phát xảy ra tác động trực tiếp tới hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Vì vậy quản trị rủi ro tài chính trong các doanh nghiệp có ý nghĩa hết sức quan trọng, quyết định sự phát triển của các doanh nghiệp nói riêng và toàn bộ nền kinh tế nói chung. Nghiên cứu đã xác định các nhân tố ảnh hưởng đến rủi ro tài chính của các doanh nghiệp ngành thương mại – dịch vụ niêm yết trên sàn chứng khoán Việt Nam giai đoạn 2017 - 2021 bao gồm: đòn bẩy tài chính (LEV), thanh khoản (LIQ), khả năng sinh lời (PRO), tăng trưởng doanh nghiệp (GRO), quy mô doanh nghiệp (SIZE), tăng trưởng kinh tế (EG), lạm phát (INF), và biến giả đại diện đợt bùng phát dịch bệnh COVID-19 (COVID) tới rủi ro tài chính. Trong đó, rủi ro tài chính được xác định theo công thức Bathory model. Kết quả chỉ ra ảnh hưởng tích cực của khả năng sinh lời và tính thanh khoản tới giá trị rủi ro tài chính theo công thức Bathory model, nghĩa là khả năng sinh lời càng cao và tính thanh khoản càng tốt thì rủi ro tài chính càng thấp và ngược lại. Dựa trên kết quả nghiên cứu, tác giả đưa ra một số kiến nghị nhằm hạn chế rủi ro tài chính của các doanh nghiệp ngành thương mại – dịch vụ tại Việt Nam.