Bàn về bên thứ ba trong giải quyết tranh chấp bằng trọng tài thương mại – thực trạng pháp luật và kiến nghị

Abstract

Với nguyên tắc tự do thỏa thuận, trọng tài thương mại được hình thành dựa trên sự đồng thuận giữa các bên, do đó bên thứ ba không tham gia thỏa thuận trọng tài sẽ bị loại ra khỏi tố tụng trọng tài. Tuy nhiên, khi các tranh chấp có xu hướng ngày càng gia tăng với mức độ phức tạp cao và liên quan đến nhiều bên, thì phương thức giải quyết tranh chấp bằng trọng tài có khả năng ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của bên thứ ba không tham gia trực tiếp vào trong thỏa thuận trọng tài. Bên thứ ba này có liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp tới các bên trong thỏa thuận trọng tài hoặc phán quyết của trọng tài xâm phạm tới quyền và lợi ích hợp pháp của họ, nhưng pháp luật trọng tài hiện hành vẫn còn thiếu các quy định dành cho bên thứ ba này. Luận văn đi sâu phân tích các quy định pháp luật về bên thứ ba trong giải quyết tranh chấp bằng TTTM, thực trạng áp dụng và kiến nghị nhằm hoàn thiện các quy định pháp luật trọng tài dành cho bên thứ ba. Kết luận của luận văn cho thấy, cơ chế giải quyết tranh chấp bằng trọng tài nên là một cơ chế giải quyết tranh chấp mang tính linh hoạt, cân nhắc cho phép HĐTT có thẩm quyền triệu tập bên thứ ba với vai trò là người có quyền và nghĩa vụ liên quan vào trong tranh chấp thông qua những tình huống và hoàn cảnh cụ thể của hợp đồng, hoàn thiện quy định pháp luật về chủ thể yêu cầu hủy PQTT để cân bằng lợi ích tổng thể cho các bên tham gia tranh chấp và cả bên thứ ba. Từ đó, pháp luật trọng tài thương mại ngày càng hoàn thiện và bắt kịp với xu hướng thay đổi không ngừng của thương mại quốc tế với các tranh chấp ngày càng phức tạp.