Các nhân tố tác động đến vận dụng kỹ thuật kế toán quản trị chiến lược và thành quả hoạt động tại các doanh nghiệp Việt Nam

Abstract

Kế toán quản trị chiến lược (SMA) được xem là một hệ thống thông tin cần thiết để các DN duy trì lợi thế cạnh tranh và nâng cao thành quả hoạt động trong môi trường kinh doanh toàn cầu. Việc hiểu và vận dụng SMA là rất quan trọng, nên nhiều học giả trên thế giới cũng như một số học giả tại Việt Nam đã nghiên cứu tác động giữa nhân tố đến vận dụng kỹ thuật SMA, và vận dụng kỹ thuật SMA đến thành quả hoạt động tại các DN. Tuy nhiên, có những phát hiện không nhất quán về số lượng các nhân tố ban đầu, về thang đo và kết quả tác động của các nhân tố ở các quốc gia khác nhau/hoặc trong cùng một quốc gia. Thêm vào đó, tại Việt Nam chưa có nghiên cứu nào xem xét tác động của các nhân tố trên phương diện các nhân tố bên trong, nhân tố bên ngoài DN tác động trực tiếp và gián tiếp đến vận dụng kỹ thuật SMA, đến thành quả hoạt động trên cùng một mô hình nghiên cứu. Nên cần phải có them những nghiên cứu để kiểm định, bổ sung các nhân tố cũng như xây dựng mô hình toàn diện hơn về các nhân tố bên trong và nhân tố bên ngoài tác động đến vận dụng kỹ thuật SMA, đến thành quả hoạt động, đặc biệt là cho bối cảnh các DN Việt Nam. Luận án với mục tiêu là: Nghiên cứu sự tác động trực tiếp của các nhân tố bên trong, các nhân tố bên ngoài DN đến vận dụng kỹ thuật SMA; đến thành quả hoạt động; và sự tác động trực tiếp và gián tiếp của việc vận dụng kỹ thuật SMA đến thành quả hoạt động DN. Để thực hiện nghiên cứu, luận án sử dụng phương pháp nghiên cứu hỗn hợp (PPNC định tính kết hợp với PPNC định lượng), với dữ liệu khảo sát từ 262 DN phi tài chính có qui mô vừa và lớn tại Việt Nam. Việc phân tích, xử lý dữ liệu thực hiện qua phần mềm Smart -PLS3. Kết quả nghiên cứu đã xác định được 07 nhân tố, gồm 2 nhân tố bên ngoài DN (mức độ cạnh tranh của môi trường; mức độ không ổn định của môi trường), và 05 nhân tố bên trong (cấu trúc sở hữu; CLKD; định hướng thị trường; cơ cấu tổ chức; CNTT) có tác động trực tiếp, thuận chiều đến vận dụng kỹ thuật SMA, đến thành quả hoạt động tại các DN Việt Nam; ii) vận dụng kỹ thuật SMA có tác động cùng chiều đến thành quả hoạt động tại các DN Việt Nam; iii) Các nhân tố bên ngoài, nhân tố bên trong DN tác động thông qua trung gian vận dụng kỹ thuật SMA làm tăng thành quả hoạt động tại các doanh nghiệp Việt Nam. Luận án đã cung cấp nền tảng lý thuyết về SMA, kết quả thực nghiệm về sự tác động của các nhân tố bên ngoài, nhân tố bên trong DN đến vận dụng SMA, đến thành quả hoạt động tại các DN Việt Nam. Gợi ý các chính sách quản trị nhằm thúc đẩy việc vận dụng SMA để tăng thành quả hoạt động bền vững tại các DN Việt Nam trong giai đoạn hiện nay.