Các yếu tố tác động đến quy mô kinh tế của các địa phương tại Việt Nam

Abstract

Lý do chọn đề tài : Phân tích mối quan hệ kinh tế giữa các địa phương đã có nhiều nghiên cứu thực hiện, trong đó các nghiên cứu đã chỉ ra các yếu tố cơ bản ảnh hưởng đến quy mô kinh tế giữa các địa phương. Tuy nhiên, hầu hết các nghiên cứu trước đều thu thập quy mô GRDP trước năm 2017 do Cục Thống kê cấp tỉnh biên soạn và công bố. Theo Tổng cục Thống kê, trong thời gian dài tồn tại sự chênh lệch lớn giữa GRDP của 63 tỉnh, thành và GDP của Việt Nam. Do vậy, để hạn chế sự chênh lệch, tiến đến thống nhất số liệu giữa địa phương và Trung ương ngày 22/5/2015 Thủ tướng đã ký Quyết định số 715/QD-TTg về phê duyệt Đề án đổi mới quy trình biên soạn số liệu Tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Theo Đề án, từ năm 2017 trở đi Tổng cục Thống kê sẽ chịu trách nhiệm biên soạn và công bố GRDP cấp tỉnh, thành. Từ những lý do trên, tác giả quyết định chọn đề tài: “Các yếu tố tác động đến quy mô kinh tế của các địa phương tại Việt Nam” với việc sử dụng nguồn số liệu tin cậy hơn để đánh giá các tác động các yếu tố đến quy mô kinh tế của các tỉnh, thành tại Việt Nam làm đề tài nghiên cứu. Mục tiêu nghiên cứu: Nghiên cứu tập trung vào mục tiêu chính là xác định các nhân tố ảnh hưởng đến quy mô kinh tế giữa các tỉnh, thành tại Việt Nam giai đoạn 2010-2019. Trong đó, các mục tiêu cụ thể được xác định như sau: - Xây dựng mô hình hồi quy ước lượng dữ liệu bảng đối với các tỉnh, thành tại Việt Nam; - Xác định các yếu tố tác động đến quy mô kinh tế của các địa phương tại Việt Nam; - Đưa ra các hàm ý chính sách trong xây dựng chính sách kinh tế - xã hội tại các địa phương. Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu sử dụng dữ liệu thứ cấp được tổng hợp từ Niên giám 63 tỉnh, thành của Việt Nam trong giai đoạn 2010-2019 với các chỉ tiêu được thu thập gồm quy mô GRDP, quy mô lao động, quy mô tổng vốn đầu tư và tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn cấp tỉnh. Nghiên cứu tiến hành ước lượng các mô hình hồi quy dữ liệu bảng (panel data) như mô hình POLS, FEM, REM và FGLS với sự hỗ trợ của phần phầm thống kê R nhằm ước lượng các nhân tố tác động đến quy mô GRDP của các tỉnh, thành tại Việt Nam. Nghiên cứu tiến hành các bước phân tích thống kê mô tả về dữ liệu nghiên cứu, thực hiện ước lượng các mô hình hồi quy dữ liệu bảng, tiến hành các bước kiểm định, so sánh các mô hình nhằm tìm kiếm mô hình phù hợp với dữ liệu được thu thập, sau cùng nghiên cứu tiến hành kiểm định các giả thuyết vi phạm và cách khắc phục thông qua ước lượng bằng phương pháp Bình phương tối thiểu tổng quát khả thi (Feasible Generalized Least Square- FGLS). Kết quả nghiên cứu: Kết quả thực nghiệm cho thấy yếu tố lao động có tác động thuận chiều với mức độ tác động lớn đến quy mô nền kinh tế GRDP của 63 tỉnh, thành tại Việt Nam. Trong điều kiện các yếu tố khác được xem như không đổi, khi quy mô lao động của tỉnh, thành tăng thêm 1% thì sẽ thúc đẩy quy mô nền kinh tế (lngrdp) của tỉnh, thành trung bình tăng khoảng 0,9%. Tổng thu ngân sách có tác động thuận chiều đến quy mô nền kinh tế GRDP của 63 tỉnh, thành tại Việt Nam và khi tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh, thành tăng thêm 1% thì sẽ thúc đẩy quy mô nền kinh tế (lngrdp) của tỉnh, thành trung bình tăng khoảng 0,3%. Tổng vốn đầu tư trên địa bàn tỉnh, thành tại Việt Nam có tác động thuận chiều đến quy mô nền kinh tế GRDP của 63 tỉnh, thành tại Việt Nam và khi tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh, thành tăng thêm 1% thì sẽ thúc đẩy quy mô nền kinh tế (lngrdp) của tỉnh, thành trung bình tăng khoảng 0,2%.