Ảnh hưởng của các yếu tố tâm lý xã hội đến sự đánh giá và sẵn lòng tiêu dùng hàng hóa có xuất xứ từ Trung Quốc: nghiên cứu tại thị trường Việt Nam

Abstract

Mục tiêu của nghiên cứu này nhằm mục đích giúp cho các nhà quản trị doanh nghiệp trong nước nhận diện được một số nhân tố ảnh hưởng đến sự sẵn lòng tiêu dùng hàng hóa có xuất xứ từ Trung Quốc của người tiêu dùng Việt Nam và hiểu rõ được mức độ, chiều hướng tác động của từng nhân tố. Trên cơ sở đó có thể đưa ra những chính sách marketing giúp nâng cao khả năng cạnh tranh cho doanh nghiệp trên thị trường nội địa so với sản phẩm nhập khẩu từ Trung Quốc. Dựa trên các cơ sở lý thuyết bản sắc xã hội, lý thuyết bất hòa nhận thức và lý thuyết xung đột nhóm thực tế và các nghiên cứu có liên quan, đề tài nghiên cứu đã xây dựng mô hình nghiên cứu các nhân tố tâm lý xã hội đến sự đánh giá và sẵn lòng tiêu dùng hàng hóa có xuất xứ từ Trung Quốc. Mô hình gồm 5 giả thuyết và 6 nhân tố: Chủ nghĩa yêu nước; Chủ nghĩa dị chủng tiêu dùng; Ác cảm trong tiêu dùng; Thiện cảm trong tiêu dùng; Đáng giá hàng hóa Trung Quốc; Sự sẵn lòng tiêu dùng hàng hóa có xuất xứ từ Trung Quốc. Thông qua khảo sát 585 người tiêu dùng ở các tỉnh thành trong nước, kết quả nghiên cứu cho thấy các nhân tố: Đánh giá hàng hóa, Thiện cảm về con người có ảnh hưởng tích cực và nhân tố chủ nghĩa vị chủng tiêu dùng có ảnh hưởng tiêu cực đến sự sẵn lòng tiêu dùng hàng hóa có xuất xứ từ Trung Quốc của người tiêu dùng Việt Nam. Trong đó, nhân tố Đánh giá hàng hóa có xuất xứ từ Trung Quốc đóng vai trò trung gian trong mối quan hệ giữa Thiện cảm chung trong tiêu dùng; Thiện cảm về văn hóa, cảnh quan; Thiện cảm về chính trị và Sự sẵn lòng tiêu dùng hàng hóa có xuất xứ từ Trung Quốc.Trong nghiên cứu này đã không chứng minh được có mối quan hệ của chủ nghĩa yêu nước và sự sẵn lòng tiêu dùng hàng hóa. Đồng thời Ác cảm trong tiêu dùng sẽ không có ảnh hưởng đến Đánh giá hàng hóa và Sự sẵn lòng tiêu dùng hàng hóa có xuất xứ từ Trung Quốc của người tiêu dùng cũng được khẳng định qua nghiên cứu này.