Tác động của các yếu tố hành vi và kinh nghiệm phân tích đến quyết định đầu tư tài chính của nhà đầu tư cá nhân: bằng chứng từ thị trường chứng khoán Việt Nam

Abstract

Trên thị trường chứng khoán Việt Nam hiện nay, để có được hiệu quả đầu tư tài chính cũng như là đạt được kỳ vọng mà các nhà đầu tư cá nhân đặt ra thì nhà đầu tư cần phải có những quyết định đầu đúng đắn. Quyết định đầu tư thường chịu sự chi phối bởi hai yếu tố là yếu tố bên trong và yếu tố bên ngoài. Trong đó tâm lý nhà đầu tư, sự quá tự tin, kinh nghiệm phân tích được xem như là yếu tố bên trong và hiệu ứng bầy đàn được xem như là yếu tố bên ngoài. Nghiên cứu này được tiến hành nhằm mục đích đánh giá mức độ tác động của các yếu tố hành vi và kinh nghiệm phân tích đến quyết định đầu tư của các nhà đầu tư cá nhân trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Nghiên cứu thu thập dữ liệu khảo sát bằng bảng hỏi có cấu trúc đối với 231 KHCN giao dịch chứng khoán Việt Nam từ tháng 03 đến tháng 04 năm 2022. Phân tích hồi quy bình phương tối thiểu (OLS) nhằm xác định mức độ tác động của các nhân tố hành vi và kinh nghiệm phân tích đến quyết định đầu tư của các nhà đầu tư cá nhân trên thị trường chứng khoán Việt. Kết quả phân tích cho thấy nhân tố kinh nghiệm phân tích là giải thích tốt nhất và tác động tích cực đến quyết định của nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán. Tiếp theo, lần lượt là nhân tố tâm lý nhà đầu tư, sự quá tự tin; và hành vi bầy đàn cũng có mối quan hệ thuận chiều với quyết định đầu tư chứng khoán của nhà đầu tư cá nhân. Đối với nhóm nhân tố nhân khẩu học, kinh nghiệm, trình độ, và tuổi tác của nhà đầu tư cũng lần lượt tác động tích cực đến quyết định đầu tư chứng khoán. Đây cũng là những cơ sở thực nghiệm quan trọng để đưa ra những kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả trong quá trình ra quyết định của các nhà đầu tư cá nhân và giúp họ tránh được những suy nghĩ sai lầm khi đưa ra quyết định đầu tư.