Ứng dụng Benford’s Law phát hiện dấu hiệu gian lận báo cáo tài chính của công ty niêm yết Việt Nam

Abstract

Nghiên cứu này ứng dụng Benford’s Law để phát hiện dấu hiệu gian lận báo cáo tài chính của công ty niêm yết Việt Nam. Dữ liệu gồm 600 quan sát từ hai khoản mục doanh thu và lợi nhuận sau thuế được công bố trên báo cáo tài chính của 100 công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam từ năm 2015 đến năm 2020. Nghiên cứu đã xem xét sự phân bố của dữ liệu thực tế ở chữ số thứ nhất, chữ số thứ hai và hai chữ số đầu tiên. Ba phép thử thống kê Z, Chi bình phương (χ^2) và độ lệch tuyệt đối trung bình (MAD) được sử dụng để đánh giá sự tuân thủ của tập dữ liệu với Benford’s Law. Kết quả chứng minh dữ liệu không tuân thủ với phân phối Benford’s Law ở chữ số thứ nhất và hai chữ số đầu tiên dẫn đến báo cáo tài chính có dấu hiệu gian lận. Nghiên cứu khuyến nghị kiểm toán viên, các nhà điều tra gian lận có thể sử dụng Benford’s Law như một công cụ hỗ trợ trong việc phát hiện gian lận báo cáo tài chính.