Các yếu tố ảnh hưởng đến lựa chọn của người mẹ về cách chữa bệnh viêm phổi ở trẻ em dưới 5 tuổi, tỉnh Ninh Thuận

Abstract

Theo tác giả Luthfiyana và cộng sự (2018), bệnh viêm phổi là vấn đề sức khỏe cộng đồng đang được quan tâm và góp phần lớn vào tỉ lệ tử vong ở trẻ em dưới 5 tuổi trên thế giới, đặc biệt là các nước đang phát triển. Theo tác giả Hoàng Văn Thuận và cộng sự (2019), Việt Nam là 1 trong 15 quốc gia có số lượng trẻ mắc bệnh viêm phổi nhiều nhất thế giới. Chính vì vậy, nghiên cứu này được tiến hành nhằm xác định các yếu tố ảnh hưởng đến lựa chọn của người mẹ về CCBVP ở trẻ em dưới 5 tuổi, tỉnh Ninh Thuận. Đề tài nghiên cứu các yếu tố đặc điểm nhân khẩu học, kiến thức của người mẹ về các dấu hiệu bệnh viêm phổi, hiểu biết của người mẹ về nguyên nhân gây ra bệnh viêm phổi và đặc điểm sinh học của trẻ có ảnh hưởng đến lựa chọn của người mẹ về CCBVP hay không. Tổng quan các bài nghiên cứu khác cho thấy các tác giả nghiên cứu những người mẹ ở một khu vực hoặc nhiều khu vực khác nhau, nhưng chưa xem xét yếu tố sắc tộc, cụ thể là người dân tộc Chăm và người dân tộc Raglai với bản sắc văn hóa và lối sống khác nhau, dẫn đến hành vi có thể khác nhau. Nhận thấy khoảng trống nghiên cứu này, tác giả tiến hành đánh giá các yếu tố nào có tác động đến hành vi lựa chọn của người mẹ về CCBVP ở trẻ dưới 5 tuổi, tỉnh Ninh Thuận. Số liệu sơ cấp được thu thập bằng cách phỏng vấn theo bảng câu hỏi cấu trúc với 215 người mẹ đưa trẻ em dưới 5 tuổi đến khám bệnh tại Khoa Nhi của 3 bệnh viện: Bệnh viện Đa khoa tỉnh Ninh Thuận, Bệnh viện Đa khoa huyện Ninh Phước và Bệnh viện Đa khoa huyện Bác Ái, tỉnh Ninh Thuận. Đề tài sử dụng mô hình hồi quy đa thức - Multinomial Logistic Regression để xác định các yếu tố ảnh hưởng đến lựa chọn của người mẹ về CCBVP ở trẻ em dưới 5 tuổi, tỉnh Ninh Thuận. Kết quả nghiên cứu cho thấy, các yếu tố có tác động đến lựa chọn của ngƣời mẹ về CCBVP là dân tộc, cư ngụ, trình độ, thu nhập và kiến thức về các dấu hiệu bệnh. Cụ thể, nếu người mẹ là người dân tộc thiểu số và sống ở vùng nông thôn thì có khuynh hướng chữa bệnh cho trẻ tại nhà hơn là đến bệnh viện, và khi có trình độ cao, người mẹ sẽ nhận biết được các dấu hiệu nguy hiểm của bệnh và đưa ra lựa chọn chữa bệnh thích hợp - đưa để đến bệnh viện kịp thời. Ngoài ra, nghiên cứu còn cho thấy, người mẹ sống trong HGĐ có thu nhập bình quân cao sẽ có khuynh hướng lựa chọn đưa trẻ đến bệnh viện để khám chữa bệnh và những người mẹ có trình độ cao sẽ có nhiều kiến thức về các dấu hiệu nguy hiểm của bệnh viêm phổi ở trẻ dưới 5 tuổi và có khuynh hướng đưa trẻ đến bệnh viện khám chữa bệnh hơn những người mẹ còn lại thường tự chữa cho trẻ tại nhà. Từ đó, đưa ra các chính sách cụ thể ở địa bàn này nhằm giúp người mẹ người dân tộc thiểu số nâng cao khả năng chăm sóc trẻ tốt hơn.