Tác động của đặc điểm hội đồng quản trị đến hành vi quản trị lợi nhuận của các công ty niêm yết trên Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh

Abstract

Luận văn nghiên cứu sự tác động của đặc điểm hội đồng quản trị (HĐQT) đến hành vi quản trị lợi nhuận (QTLN) của các công ty niêm yết (CTNY) tại Việt Nam. Mẫu nghiên cứu chính thức gồm 196 CTNY trên Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HOSE), giai đoạn 2015 – 2018. Mô hình Jones điều chỉnh của Dechow và cộng sự (1995) được sử dụng để đo lường giá trị của biến kế toán dồn tích có thể điều chỉnh (DA) – đại diện cho hành vi QTLN. Mô hình nghiên cứu gồm 7 biến độc lập liên quan đến đặc điểm HĐQT: quy mô HĐQT, sự kiêm nhiệm giữa Chủ tịch HĐQT và Tổng Giám đốc (TGĐ), tính độc lập của HĐQT, thành viên nữ trong HĐQT, mức độ chuyên môn tài chính của HĐQT, số lần họp của HĐQT, thành viên HĐQT là người nước ngoài; và 5 biến kiểm soát: loại công ty kiểm toán, quy mô công ty, đòn bẩy tài chính, tỷ suất sinh lời trên tài sản (ROA), dòng tiền từ hoạt động kinh doanh. Bằng phương pháp bình phương nhỏ nhất tổng quát khả thi (FGLS) kết hợp với dữ liệu bảng, kết quả nghiên cứu cho thấy tính độc lập của HĐQT, số lượng cuộc họp của HĐQT, sự hiện diện của thành viên nước ngoài trong HĐQT, quy mô công ty và ROA tác động cùng chiều đến hành vi QTLN trong khi mức độ chuyên môn tài chính của các thành viên trong HĐQT, loại công ty kiểm toán và dòng tiền từ hoạt động kinh doanh tác động ngược chiều đến hành vi QTLN. Các biến còn lại gồm quy mô HĐQT, sự kiêm nhiệm giữa Chủ tịch HĐQT và TGĐ và thành viên nữ trong HĐQT không ảnh hưởng đến hành vi QTLN trong nghiên cứu này.