Mô hình định giá tài sản năm nhân tố Fama-French và thực nghiệm ở Việt Nam

Abstract

Định giá tài sản là chủ đề được quan tâm nhất trong lĩnh vực tài chính và hiện tại có rất nhiều lý thuyết và mô hình nghiên cứu đã ra đời hỗ trợ việc định giá. Trong đó, mô hình định giá tài sản năm nhân tố Fama French được nghiên cứu và thực nghiệm nhiều nhất. Mô hình này giải thích tỷ suất sinh lợi (TSSL) của cổ phiếu thông qua năm nhân tố (thị trường, quy mô, giá trị, lợi nhuận và đầu tư). Các nghiên cứu đa phân được thực nghiệm ở các quốc gia phát triển. Thị trường chứng khoán Việt Nam ngày càng hấp dẫn đầu tư trong và ngoài nước bởi vị thế tăng trưởng rất cao trong nền kinh tế và những ưu đãi trên thị trường. Vì vậy, việc nghiên cứu định giá ở thị trường Việt Nam là rất cần thiết. Bên cạnh đó, hồi quy phân vị là phương pháp ước lượng có nhiều ưu điểm hơn hồi quy tuyến tính OLS và chưa được sử dụng phổ biến trong nghiên cứu định giá. Với những lý do đó, tác giá mong muốn thực hiện đề tài “Mô hình định giá tài sản năm nhân tố Fama French và thực nghiệm ở Việt Nam” và hồi quy phân vị được sử dụng để ước lượng. Dữ liệu nghiên cứu là thông tin tài chính trong báo cáo tài chính và giá đóng cửa của các công ty phi tài chính niêm yết trên sàn HOSE từ năm 2009 đến 2019. Việc kiểm định các nhân tố tham gia giải thích TSSL được thực hiện thông qua việc phân tích hiệu ứng của năm nhân tố lên TSSL và phân tích mối tương quan của các nhân tố với TSSL sau khi hồi quy phân vị trên toàn bộ dữ liệu hay trên từng danh mục. Kiểm định hiệu năng của mô hình tác giả sẽ thực hiện so sánh kết quả hồi quy phân vị cho mô hình năm nhân tố lần lượt với: hồi quy tuyến tính OLS, hồi quy phân vị với ba mô hình ba nhân tố, hồi quy phân vị mô hình năm nhân tố với các cách kết hợp tạo danh mục khác (2x2, 3x3, 2x2x2). Bên cạnh đó, tác giả sử dụng thêm thống kế GRS để kiểm định hiệu năng mô hình. Năm nhân tố (thị trường, quy mô, giá trị, lợi nhuận và đầu tư) đều tham gia giải thích TSSL ở thị trường Việt Nam trong giai đoạn 2009-2019. Phương pháp ước lượng hồi quy phân vị có hiệu năng giải thích mô hình tốt hơn phương pháp hồi quy tuyến tính OLS. Mối tương quan giữa các nhân tố trong hai phương pháp ước lượng là giống nhau. Mô hình năm nhân tố có hiệu năng tốt hơn mô hình ba nhân tố nhưng không hoàn toàn vượt trội. Mô hình năm nhân tố Fama French có thể được dùng để giải thích TSSL ở Việt Nam trong giai đoạn 2009-2019. Hồi quy phân vị nên được sử dụng để ước lượng trong việc ước lượng các mô hình định giá. Nhà đầu tư nên quan tâm đến những cổ phiếu có quy nhỏ, giá trị (tỷ số B/M) cao và ít thay đổi trong tài sản. Những cổ phiếu này thường cho TSSL cao hơn. Nhà quản lý thị trường nên quan tâm tính đầy đủ và minh bạch các thông tin trong báo cáo tài chính.