Ảnh hưởng của hành vi tránh thuế đến hợp đồng vay ngân hàng của các công ty niêm yết trên sàn chứng khoán Tp. Hồ Chí Minh

Abstract

Bài nghiên cứu này xem xét ảnh hưởng của việc tránh thuế thu nhập cá nhân (TNDN) lên các hợp đồng nợ vay ngân hàng. Tác giả sử dụng số liệu của 137 công ty niêm yết trên sàn chứng khoán TP.HCM trong giai đoạn từ năm 2010 đến năm 2017, sử dụng phần mềm stata để hồi quy ước lượng cho kết quả định lượng. Kết quả của bài nghiên cứu phát hiện hành vi tránh thuế có ảnh hưởng đến các hợp đồng vay nợ ngân hàng của các công ty trên sàn chứng khoán Tp.HCM, cụ thể mức độ tránh thuế TNDN có tương quan thuận với chi phí vay và tương quan nghịch với thời hạn cho vay, cho thấy các ngân hàng đã tăng chi phí tài chính đối với các công ty có hành vi tránh thuế. Tác giả cũng thấy rằng hành vi tránh thuế TNDN chủ yếu đến từ các khoản vay dài hạn và không làm tăng khả năng vỡ nợ. Tác động tiêu cực của hành vi tránh thuế TNDN đối với các giao dịch vay ngân hàng giảm khi tính minh bạch của công ty tăng lên, phát hiện này cho thấy chi phí đại diện tiềm ẩn của hành vi tránh thuế là nhân tố quan trọng đối với các hợp đồng vay ngân hàng, điều này cũng hỗ trợ lý thuyết cơ cấu người ủy quyền – người đại diện trong việc tránh thuế. Và tác động tiêu cực từ hành vi tránh thuế là như nhau đối với các công ty có sự kiểm soát của nhà nước và công ty có sự kiểm soát của tư nhân. Bên cạnh đó, với mức độ ảnh hưởng tiêu cực từ hành vi tránh thuế TNDN thì các ngân hàng thường đối xử khắt khe hơn đối với các công ty có quy mô nhỏ, cụ thể là các ngân hàng sẽ cung cấp chi phí vay cao hơn nhưng thời hạn cho vay ngắn hơn đối với các công ty có quy mô nhỏ. Bài nghiên cứu cũng đưa ra giải pháp nhằm khắc phục tình trạng tránh thuế TNDN.