Người đại diện doanh nghiệp và các quy định liên quan - một nghiên cứu so sánh

Abstract

Nói đến đại diện doanh nghiệp, mọi người thường nghĩ ngay đến đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp. Tuy nhiên, vị trí giám đốc của doanh nghiệp cũng là người đại diện doanh nghiệp nhưng có thể không là người đại diện pháp luật. Dù là người đại diện pháp luật hay không nhưng luật vẫn quy định rõ quyền và nghĩa vụ của Giám đốc. Trong phạm vi bài viết, tác giả sẽ phân tích các quy định của pháp luật ràng buộc trách nhiệm của Giám đốc trong việc điều hành doanh nghiệp theo Luật Việt Nam và so với Luật Công ty Anh. Luật Việt Nam không phân biệt ra thành nhiều dạng giám đốc mà chỉ là khái niệm giám đốc chung. So sánh với Luật Công ty Anh thấy Luật Anh phân thành nhiều dạng giám đốc mà mỗi giám đốc có đặc điểm riêng để nhận diện như Giám đốc hợp pháp (De jure directors), Giám đốc thực tế (De facto directors), và Giám đốc ẩn danh (Shadow directors). Mỗi giám đốc đều phải chịu trách nhiệm cho nghĩa vụ của mình. Trong đó, Giám đốc ẩn danh là những giám đốc đứng phía sau, chỉ đạo toàn bộ hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp nhưng không hề xuất hiện trong vai trò giám đốc. Trong khi thực tế, Giám đốc ẩn danh cũng tồn tại nhiều trong thực tế doanh nghiệp Việt Nam nhưng luật chưa đề cập đến. Trong phạm vi bài viết, tác giả sẽ phân tích về các quy định của pháp luật liên quan về các dạng giám đốc này, so sánh với các quy định liên quan giữa Luật Việt Nam và Luật Anh để từ đó đề xuất các kiến nghị hoàn thiện hơn về luật.