Các yếu tố tác động đến tránh thuế thu nhập doanh nghiệp: Nghiên cứu thực nghiệm tại Việt Nam

Abstract

Với mục đích tìm ra các yếu tố tác động đến tránh thuế thu nhập doanh nghiệp, bài nghiên cứu đã tiến hành thu thập dữ liệu của 353 công ty được niêm yết trên Sàn Chứng khoán Việt Nam trong giai đoạn 10 năm từ 2008 - 2017. Nghiên cứu đã tìm hiểu và sử dụng 4 biện pháp đo lường để đại diện cho hành vi tránh thuế thu nhập doanh nghiệp dựa vào các nghiên cứu trước đây của Manzon và Plesko (2002); Desai và Dharmapala(2006); Dyreng và cộng sự (2008) và Ibrahim Aramide Salihu, Hairul Azlan Annuar, Siti Normala Sheikh Obid (2015). Bằng việc hồi quy các biến phụ thuộc theo phương pháp GMM hệ thống và tiến hành các kiểm định về sự phù hợp của mô hình. Kết quả nghiên cứu cho thấy các doanh nghiệp có sở hữu nước ngoài đều tuân thủ các quy định về pháp luật thuế của Việt Nam, thể hiện được trách nhiệm xã hội của mình trong việc đầu tư sang các quốc gia khác. Trong khi đó, các doanh nghiệp nhà nước lại có xu hướng tránh thuế thu nhập doanh nghiệp. Đòn bẩy và cường độ vốn tác động tích cực đến hành vi tránh thuế như lý thuyết đã đề ra. Kết quả nghiên cứu cung cấp bằng chứng thực nghiệm về mức độ ảnh hưởng của các yếu tố tỷ lệ sở hữu nước ngoài, yếu tố chính trị, quy mô doanh nghiệp, lợi nhuận, đòn bẩy và cường độ vốn đến việc tránh thuế thu nhập doanh nghiệp của các doanh nghiệp Việt Nam. Kết quả cho thấy, khi các nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các doanh nghiệp Việt Nam, nó góp phần làm tăng doanh thu, từ đó tăng số thu cho ngân sách nhà nước.