Nghiên cứu các yếu tố tác động đến quyết định mua ô tô tại Việt Nam

Abstract

Mục tiêu chính của đề tài nghiên cứu là xác định và đo lường các yếu tố tác động đến quyết định mua ô tô tại Việt Nam. Từ các lý thuyết nền tảng về hành vi tiêu dùng, quy trình ra quyết định mua sắm, và các mô hình nghiên cứu có liên quan tác giả đã đề xuất mô hình nghiên cứu cho riêng mình với 6 yếu tố tác động đến quyết định mua ô tô tại Việt Nam gồm: (1) Nhận thức về sự hữu ích; (2) Nhận thức kiểm soát hành vi – tài chính; (3) Cảm nhận về giá cả - chi phí; (4) Cảm nhận về an toàn - chất lượng; (5) Nhận thức rủi ro; và (6) Chuẩn chủ quan. Phương pháp nghiên cứu định tính và định lượng được sử dụng để kết luận mô hình và các giả thuyết nghiên cứu. Dữ liệu thu thập thực hiện qua 2 bước: phỏng vấn chuyên gia (n=15) và phỏng vấn trực tiếp (n = 225) tại TP.HCM. Kết quả nghiên cứu định tính đã khẳng định lại các yếu tố tác động trong mô hình đề xuất (bổ sung thêm một số biến quan sát). Đồng thời phát triển bộ thang đo các cho các nhân tố tác động đến quyết định mua ô tô tại Việt Nam bao gồm 33 biến quan sát cho các biến độc lập và 4 biến quan sát đo lường biến phụ thuộc. Kết quả đánh giá độ tin cậy thang đo bằng hệ số Cronbach’s Alpha cho thấy thang đo thang đo đủ độ tin cậy đảm bảo để thực hiện phân tích cho các bước tiếp theo. Phân tích nhân tố EFA đã đưa ra 6 yếu tố tác động đến quyết định mua ô tô, phù hợp với mô hình tác giả đề xuất. Kết quả kiểm tra hệ tương quan giữa các biến độc lập với nhau và giữa chúng với biến phụ thuộc bằng phương pháp hệ số tương quan Pearson chứng minh được 85 0.424 0.483 0.4 0.376 -0.242 0.293 biến phụ thuộc quyết định mua ô tô và các biến độc lập có mối tương quan với nhau và phân tích hồi quy là phù hợp. Kết quả phân tích mô hình hồi quy bội cho thấy quyết định mua ô tô bị tác động bởi yếu tố chính và tầm quan trọng của các yếu tố này được sắp xếp theo trình tự giảm dần là: Nhận thức kiểm soát hành vi tài chính (β = 0,483); Nhận thức sự hữu ích (β = 0,424); Cảm nhận về giá cả - chi phí (β = 0,4); Cảm nhận về sự an toàn – chất lượng (β = 0,376); Chuẩn chủ quan (β = 0,293); Nhận thức rủi ro (β = -0,242). Mô hình đảm bảo với độ phù hợp 87%. Tác giả cũng thực hiện kiểm định đối với các giả định của mô hình hồi quy và khẳng định mô hình không vi phạm các giả định của mô hình hồi quy. Kết quả kiểm định sự khác biệt giữa các đặc điểm nhân khẩu học cho thấy có sự khác biệt giữa các nhóm thu nhập, nghề nghiệp và độ tuổi có tác động đến quyết định mua ô tô tại Việt Nam. Qua đó, tác giả đề xuất một số hàm ý đối với nhà quản trị.